Onbalansmarkt van vraag en aanbod

De onbalansmarkt biedt een wereld aan mogelijkheden voor wie slim inspeelt op de grillen van vraag en aanbod in elektriciteit. Of je nu een grote energieproducent, een huishouden met zonnepanelen of een aggregator (marktpartij) bent. Deze markt laat je winst maken door mee te werken aan een stabiel elektriciteitsnet.

Een markt naar welkome winst

In tijden van schommelingen kunnen partijen hun energieverbruik en -productie aanpassen en daar handig van profiteren. Kortom: iedereen kan zijn steentje bijdragen én verdienen aan de fluctuaties in de markt.

Een verdienmodel

Geld verdienen op de onbalansmarkt biedt kansen voor verschillende partijen binnen de energiemarkt. Bijvoorbeeld voor partijen zoals energieproducenten, verbruikers en bedrijven die zich bezighouden met het balanceren van vraag en aanbod van elektriciteit. De onbalansmarkt speelt een belangrijke rol voor een stabiel elektriciteitsnet. Dit gebeurt door ervoor te zorgen dat de vraag naar elektriciteit altijd gelijk is aan het aanbod. Want wanneer er onbalans is, kunnen er storingen of zelfs black-outs ontstaan.

Slim stabiliseren

De onbalansmarkt helpt om deze onbalans te corrigeren door snel in te spelen op veranderingen in de vraag en het aanbod van elektriciteit. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer de energieproductie van zonne- of windenergie anders is dan verwacht. Of wanneer het energieverbruik van bedrijven of huishoudens afwijkt van de voorspellingen. Producenten en verbruikers kunnen hun energieproductie of -verbruik aanpassen om het net te helpen stabiliseren en profiteren van de veranderingen in de markt.

Precies voorspellen

Het is belangrijk voor de BRP om nauwkeurig te voorspellen hoeveel elektriciteit ze nodig hebben, want afwijkingen van deze voorspellingen kunnen leiden tot extra kosten. Om de balans te handhaven, zijn er verschillende mechanismen die worden ingezet als de vraag of het aanbod van elektriciteit snel verandert. We zien hier twee belangrijke mechanismen:

  • Frequency Containment Reserve (FCR)
    Dit systeem reageert snel op kleine veranderingen in de frequentie van het elektriciteitsnet om deze binnen de veilige grenzen te houden.
  • Automatic Frequency Restoration Reserve (aFRR)
    Dit wordt ingezet wanneer de afwijkingen in de frequentie groter zijn en de TSO vraagt om actie om de situatie te corrigeren

Balans in aanbod

De Transportnetbeheerder (TSO), zoals TenneT in Nederland, houdt het hoogspanningsnet in de gaten en zorgt ervoor dat vraag en aanbod in balans blijven. Als er onbalans is, kan de TSO de onbalansmarkt inschakelen om de situatie te corrigeren.

Beschikbare capaciteit

Distributienetbeheerders (DSO’s) zorgen ervoor dat elektriciteit naar huizen en bedrijven wordt verspreid. Zij spelen ook een rol in het helpen bij de flexibiliteit van kleinere producenten en verbruikers. Bijvoorbeeld bij huishoudens met zonnepanelen of bedrijven met energieopslag. Deze kleine partijen kunnen moeilijk zelf op de onbalansmarkt actief zijn.

Winst huishoudens

Huishoudens kunnen deelnemen aan de onbalansmarkt door gebruik te maken van zonnepanelen, batterijen en slimme meters. Met behulp van een EMS kunnen huishoudens reageren op prijsveranderingen op de markt. Als er een overschot aan elektriciteit is, kan het EMS ervoor zorgen dat huishoudens extra energie verbruiken. Bijvoorbeeld om te profiteren van lage prijzen door het opladen van een elektrische auto of batterij. Als de vraag naar elektriciteit hoog is, kan de opgeslagen energie of de overtollige zonne-energie tegen hogere prijzen worden verkocht.

Alles bundelen

Omdat kleine partijen zoals huishoudens of kleine bedrijven niet direct op de onbalansmarkt kunnen deelnemen, kunnen ze gebruikmaken van een aggregator (marktpartij). Deze aggregator bundelt de flexibiliteit van meerdere kleine partijen en biedt deze als één geheel aan op de markt. Dit maakt het voor kleinere verbruikers mogelijk om ook mee te profiteren van de kansen op de onbalansmarkt.

Lees meer over Energie Management Systeem (EMS)

De energiemarkt is in volle transitie en dat gaat niet zonder horten of stoten. De vraag naar elektriciteit explodeert en duurzame bronnen zoals zon en wind blijven afhankelijk van het weer. Met als resultaat: onzekere prijzen, beperkingen voor consumenten en grote uitdagingen voor onze toekomstige verduurzaming. Met een Energiemanagement systeem haal je het maximale uit je energiebronnen zonder comfort te verliezen.